Spektakl „Przewodnik feministycznej psujzabawy” kolektywu TERAZ POLIŻ, inspirowany książką Sary Ahmed o tym samym tytule, to choreografia doświadczeń, ciał i wiedzy, która z subtelnością, siłą i precyzją porusza wrażliwe struny życia feministycznych psujzabaw.
Wykonany przez Dominikę Kimaty, Dorotę Glac i Martę Jalowską, w reżyserii Miry Mańki, jest czymś więcej niż przedstawieniem – to afirmacja wspólnoty, przestrzeń wsparcia i akt solidarności wobec tych, które odważnie stawiają czoła codziennym mikroagresjom. Scena była zaskakująco prosta – pusta, dobrze oświetlona przestrzeń bez zbędnych ozdobników. Na początku wydawało mi się, że może zabraknie tutaj wizualnej intensywności, ale szybko zrozumiałam, że to właśnie ta oszczędność pozwoliła mi całkowicie skupić się na słowach, gestach i emocjach. Performerki miały niesamowitą zdolność przyciągania uwagi – ich obecność była na tyle mocna, że nic więcej nie było potrzebne. Spektakl to definitywnie nie lekcja od podstaw – to rodzaj ciepłego uścisku dla tych, którx już wiedzą, z czym się wiąże bycie psujzabawą w patriarchalnym świecie. Dla osób, które kiedykolwiek usłyszały, że są „przewrażliwione”, „czepialskie” czy „psują nastrój”, spektakl oferuje walidację ich doświadczeń. Uderzał w znajome struny, budząc to, co wyparte lub zagłuszone – codzienne akty oporu, frustracje, a także chwile osamotnienia i wypalenia, które są nieodłączną częścią walki o zmianę.

Spektakl od początku ze mną rezonował. Kiedy jedna z performerek opowiedziała historię o odmawianiu śmiechu z seksistowskich żartów przy rodzinnym stole, nagle przypomniałam sobie wszystkie te chwile, kiedy podobne słowa w mojej głowie wywoływały falę frustracji i poczucia izolacji. Zorientowałam się, że to, co widzę na scenie, to nie kolejny spektakl edukacyjny dla osób z zewnątrz – to przestrzeń, która mówi do mnie, do nas.
Narracja płynnie operowała opowieściami z książki Sary Ahmed, zachowując podręcznikowy charakter oryginału. Jednak forma wykładu performatywnego, wzbogacona gestami, ruchem i ekspresją ciał, dodawała treści głębi i wielowymiarowości. Nie brakowało humoru, autoironii, ale i momentów wzruszenia. „Przewodnik feministycznej psujzabawy” był zarazem wyzwalający, jak i boleśnie znajomy. Nie próbował naprawiać świata w godzinę – dawał siłę, by spróbować to zrobić we własnym tempie. Ostatecznie myślę, że pozostawił widownię z poczuciem siły i wspólnoty, będąc jednocześnie hołdem dla przeszłych i teraźniejszych psujzabaw. To nie tylko teatralne wydarzenie, ale także zaproszenie do refleksji nad własnym miejscem w tej herstorii.
Tekst: Maria Floreus – wszechstronna dusza kreatywna, próbująca odnaleźć się w świecie filmu i sztuk wizualnych. Prywatnie zgłębia swoją słowiańskość, fascynuje ją oniryzm i jest pasjonatką hodowania grzybów oraz warzyw. Każdego dnia zastanawia się gdzie jest jej miejsce na ziemi i każdego dnia odpowiedź na to pytanie jest inna.
Instagram: @mfloreus
Grupa Artystyczna TERAZ POLIŻ to jedyna w Polsce feministyczna grupa teatralna o profesjonalnym charakterze, która działa od 2008 roku. Od początku swojej działalności funkcjonuje na obrzeżach głównego nurtu teatralnego, nie przynależy do żadnego miejsca i instytucji, a w swojej twórczości porusza ważne sprawy społeczne głównie związane z kobietami i kobiecością. W 2015 roku ówczesna ministra kultury Małgorzata Omilanowska przyznała zespołowi nagrodę za całokształt twórczości i działalność na rzecz kobiet.